W styczniu 2025 roku w Polsce weszły w życie istotne zmiany dotyczące składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wprowadziła kilka zmian, które miały znaczenie dla budżetów domowych Polaków i Polek prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Planowano także dalsze zmiany od 2026 r.
Tymczasem, po zawetowaniu przez prezydenta Andrzeja Dudy nowelizacji z kwietnia 2025 r. proponowane od 2026 r. zmiany są już nieaktualne.
Zasady rozliczania składki zdrowotnej w 2026 r. pozostaną takie same jak w 2025 r. – składka naliczana będzie tylko od postawy, tj. minimalnego wynagrodzenia bez dodatkowej części procentowej uzależnionej od dochodu (jak było w planie).
Niestety to nie koniec zmian. Ustawodawca przewiduje także podniesienie wymiaru ustalania składki – z 75% w 2025 r. do 100% w 2026 r.
Zapraszamy do zapoznania się z zaktualizowanym artykułem (aktualizacja z 13 listopada 2025).
Ile wynosił ZUS dla jednoosobowej firmy w 2024 r.
W 2024 roku składki ZUS dla jednoosobowej działalności gospodarczej były obliczane na podstawie prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które wynosiło 7 824 zł. Podstawą wymiaru składek było 60% tej kwoty, czyli 4 694,40 zł.
Szczegółowe składki na ubezpieczenia społeczne:
- Ubezpieczenie emerytalne (19,52%): 916,35 zł
- Ubezpieczenie rentowe (8%): 375,55 zł
- Ubezpieczenie chorobowe (dobrowolne, 2,45%): 115,01 zł
- Ubezpieczenie wypadkowe (1,67%): 78,40 zł
- Fundusz Pracy (2,45%): 115,01 zł
Łączna miesięczna składka ZUS – tzw. duży ZUS, BEZ składki zdrowotnej, w 2024 r. wynosiła: 1600, 32 zł
Ile wynosi składka zdrowotna w 2024 roku
- Składka zdrowotna obliczana była od minimalnego wynagrodzenia (nie mylić z przeciętnym) w wysokości 9% i wynosiła 387 zł.
Łączna miesięczna składka ZUS – tzw. duży ZUS, z uwzględnieniem składki zdrowotnej w 2024 r. wyniosła: 1987,32
Zmiana składki zdrowotnej od stycznia 2025 r.
W 2025 roku wprowadzone zostały dwie istotne zmiany dotyczące składki zdrowotnej:
- Nastąpiło obniżenie minimalnej podstawy wymiaru składki ze 100% do 75% minimalnego wynagrodzenia, co zmniejszyło obciążenia dla przedsiębiorców o niskich dochodach.
- Nastąpiło wyłączenie przychodów ze sprzedaży środków trwałych z podstawy naliczania składki zdrowotnej, co zredukowało koszty dla przedsiębiorców dokonujących takich transakcji.
Ile wynosiła składka zdrowotna w 2025 roku?
Przede wszystkim, minimalna składka zdrowotna w 2025 roku była naliczana od 75% minimalnego wynagrodzenia, a nie 100% tego wynagrodzenia jak to było w 2024 r.
To znaczy, że z założenia powinna być niższa. Jednak czy na pewno tak było?
W 2025 r. minimalne wynagrodzenie wzrosło do 4666 zł.
Stawka składki zdrowotnej wyniosła tak jak w poprzednim roku 9%.
Dało nam to wynik:9% x 75% x 4666 = 314,96 zł– dla przedsiębiorców z dochodami nie wyższymi niż minimalne.
Ustawodawca zmienił podstawę naliczania składki zdrowotnej ze 100% do 75% minimalnego wynagrodzenia.Jednocześnie, ponieważ wzrosło minimalne wynagrodzenie, oszczędność z tytułu składki zdrowotnej była de facto niewielka.
Ile wyniósł ZUS dla jednoosobowej firmy w 2025 r.?
W 2025 roku składki ZUS dla jednoosobowej działalności gospodarczej wzrosły, właśnie z uwagi na wzrost przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2025 r. dla przedsiębiorców, którzy nie korzystali z obniżonych składek ZUS, wynosiła 5203,80 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego).
Szczegółowe składki w 2025 r.
- Ubezpieczenie społeczne:
-
- Emerytalne (19,52%): 1 015,78 zł
- Rentowe (8%): 416,30 zł
- Chorobowe (dobrowolne, 2,45%): 127,49 zł
- Wypadkowe (1,67%): 86,90 zł
- Fundusz Pracy (2,45%): 127,49 zł
-
Łączna miesięczna składka ZUS – tzw. duży ZUS, BEZ składki zdrowotnej, w 2025 r. wyniosła: 1 773,96 zł
Razem ze składką zdrowotną daje nam to:
Łączna miesięczna składka ZUS – tzw. duży ZUS, z uwzględnieniem składki zdrowotnej, w 2025 r. wyniosła: 2 088,93 zł
TABELA PORÓWNAWCZA
Reasumując, o ile więcej/mniej płaciliśmy w 2025 r.?
Porównanie_składek_ZUS_2024_vs_2025
Rok |
Ubezpieczenia społeczne (bez zdrowotnej) |
Składka zdrowotna |
Łączna składka ZUS |
2024 |
1600,32 |
381,78 |
1982,1 |
2025 |
1773,96 |
314,96 |
2088,93 |
Porównanie szczegółowe:
|
Kategoria |
2024 |
2025 |
| Podstawa wymiaru składki zdrowotnej | 100% minimalnego wynagrodzenia wyn. 4200 zł | 75% minimalnego wynagrodzenia wyn. 4666 zł |
| Stawka procentowa składki | 9% od podstawy wymiaru | 9% od podstawy wymiaru |
| Minimalna składka zdrowotna miesięczna | Ok. 387 zł | Ok. 315 zł |
| Przychody ze sprzedaży środków trwałych | Wliczane do podstawy naliczania składki zdrowotnej | Wyłączone z podstawy naliczania składki zdrowotnej |
| Odliczenie składki zdrowotnej w PIT | Możliwe do określonych limitów (np. 10 200 zł rocznie dla podatku liniowego) | Nadal możliwe, bez zmian w stosunku do 2024 |
| Kogo dotyczy obniżka podstawy wymiaru składki | Brak obniżki podstawy | Dotyczy przedsiębiorców na skali podatkowej, podatku liniowym i karcie podatkowej |
| Średnia oszczędność przedsiębiorców | Brak dodatkowych oszczędności | Ok. 105 zł miesięcznie dla minimalnej składki |
A co z odliczeniem składki zdrowotnej?
- W 2024 roku:
- Przedsiębiorcy mogli odliczać część zapłaconej składki zdrowotnej od podatku dochodowego. Limity odliczenia zależały od formy opodatkowania:
- Podatek liniowy: Maksymalnie do 10 200 zł rocznie.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: Maksymalnie do 19% zapłaconej składki zdrowotnej, ale zależnie od przychodów.
- Karta podatkowa: Do 19% zapłaconej składki zdrowotnej.
- Przedsiębiorcy mogli odliczać część zapłaconej składki zdrowotnej od podatku dochodowego. Limity odliczenia zależały od formy opodatkowania:
- W 2025 roku:
-
- Zasady dotyczące odliczenia składki zdrowotnej od podatku pozostały bez zmian w 2025 roku.
- Przedsiębiorcy mogli korzystać z odliczenia w zakresie wskazanym dla różnych form opodatkowania (czyli tak dla ryczałtu, nie dla rozliczeń wg skali).
Składka zdrowotna w 2026 r. – zapłacimy więcej czy mniej?
Jak wspomnieliśmy na wstępie tego artykułu proponowane zmiany w rozliczaniu i odliczaniu składki zdrowotnej w 2026 nie dojdą do skutku. Oznacza to, że obowiazywać będą następujące zasady rozliczania składki zdrowotnej – z początkiem nowego roku składkowego 1 lutego.:
Dla osób rozliczających się wg skali podatkowej i podatkiem liniowym:
-
- składka zdrowotna dla osób na skali podatkowej w wysokości 9 proc. będzie naliczane od 100 proc. płacy minimalnej, a nie jak w 2025 r. od 75%. To oznacza, ze składka zdrowotna znowu wzrośnie
- dla osób rozliczających się w sposób liniowy – 4,9 % dochodu za miesiąc poprzedni, ale nie mniej niż 9% minimalnego wynagrodzenia (czyli de facto oszczędność dotyczy tylko tych, co zarobią mniej niż 4806 zł )
=> przy założeniu, że minimalne wynagrodzenie wyniesie 4 806 zł, składka zdrowotna wzrośnie z 314,96 zł miesięcznie w 2025 r. do 432,54 zł. miesięcznie w 2026 r.. To ponad 30% podwyżki.
-
- częściowa możliwość odliczania składki zdrowotnej od podatku na takich samych zasadach jak w 2025 r. (zobacz powyżej):
-
-
-
-
- na skali podatkowej – nie podlegają zaliczeniu w koszty ani odliczeniu od dochodu;
- na podatku liniowym – podlegają zaliczeniu w koszty lub odliczeniu od dochodu do określonego ustawą limitu;
- na ryczałcie – o 50% zapłaconych składek można pomniejszyć przychód.
-
-
-
A co ryczałtowcami?
W 2026 roku przedsiębiorcy rozliczający się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nadal będą płacić składkę zdrowotną według trzech progów przychodowych. Wysokość składki zależy od osiągniętego przychodu rocznego i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw za IV kwartał 2025 roku (bez wypłat z zysku).
Progi składkowe wyniosą:
- przychód do 60 tys. zł rocznie = składka 9% z 60% przeciętnego wynagrodzenia,
- przychód 60–300 tys. zł = składka 9% z 100% przeciętnego wynagrodzenia,
- przychód powyżej 300 tys. zł = składka 9% z 180% przeciętnego wynagrodzenia.
Wielkość przeciętnego wynagrodzenia poznamy w styczniu 2026 r.
Dodatkowo, jeśli ryczałtowiec prowadzi działalność krócej niż 12 miesięcy, składka jest liczona proporcjonalnie.
Porównanie szczegółowe:
Kategoria |
2024 |
2025 |
2026 |
|
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej |
100% minimalnego wynagrodzenia wyn. 4200 zł |
75% minimalnego wynagrodzenia wyn. 4666 zł |
100% minimalnego wynagrodzenia wyn. 4806 zł |
|
Stawka procentowa składki |
9% od podstawy wymiaru |
9% od podstawy wymiaru |
9% od podstawy wymiaru |
|
Minimalna składka zdrowotna miesięczna |
Ok. 387 zł |
Ok. 315 zł |
Ok. 432,54 zł |
|
Przychody ze sprzedaży środków trwałych |
Wliczane do podstawy naliczania składki zdrowotnej |
Wyłączone z podstawy naliczania składki zdrowotnej |
Wyłączone z podstawy naliczania składki zdrowotnej |
|
Odliczenie składki zdrowotnej w PIT |
Możliwe do określonych limitów (np. 10 200 zł rocznie dla podatku liniowego) |
Możliwe do limitu 12 900 zł rocznie dla podatku liniowego |
Możliwe dla podatku liniowego; kwota określona zostanie w grudniu 2025 r. |
|
Kogo dotyczy obniżka podstawy wymiaru składki |
Brak obniżki podstawy |
Dotyczy przedsiębiorców na skali podatkowej, podatku liniowym i karcie podatkowej |
|
|
Średnia oszczędność przedsiębiorców |
Brak dodatkowych oszczędności |
Ok. 105 zł miesięcznie dla minimalnej składki |
Podwyżka składki zdrowotnej |
PODSUMOWANIE:
Wnioski dla przedsiębiorców‑mikro (również w branży sprzedaży bezpośredniej)
- Z jednej strony wiadomo, że koszt minimalnej składki zdrowotnej dla przedsiębiorcy w 2026 roku wzrośnie (z poziomu niższej podstawy w 2025 r. do 100% w 2026).
- Z drugiej strony, więcej rewolucyjnych zmian (jak nowy system dwuelementowy) nie zostało wdrożonych i sytuacja pozostanie bardziej przewidywalna — czyli przedsiębiorcy powinni zaplanować wyższy koszt, ale nie muszą oczekiwać zasadniczej zmiany struktury systemu w najbliższym roku.